سیستم گرمایشی چیست — معرفی انواع سیستم گرمایش خانگی

در زمان های قدیم سیستم گرمایشی در خانه ها وجود نداشت و در اکثر خانه ها می توانستیم کرسی ها و بخاری های نفتی را ببینیم که از آن ها برای گرم کردن خانه استفاده می شد. با پیشرفت تکنولوژی و فن آوری ها سیستم گرمایش خانه ها نیز به مقدار قابل توجهی تغییر کرده اند و در حال حاضر می توانیم از انواع و اقسام روش های گرمایش خانه استفاده کنیم. البته که ممکن است هرکدام از این روش ها مزایا و معایبی داشته باشند، اما به طور کلی بهتر است بررسی کنیم تا ببینیم با توجه به محیط خانه و منطقه جغرافیایی، استفاده کردن از کدام سیستم گرمایشی بهتر است.

مقدمه سیستم گرمایشی

ایران کشوری چهار فصل است و بنابراین زمستان های سردی نیز دارد. در ایران سیستم های گرمایشی متعددی مورد استفاده قرار می گیرند و با توجه به منطقه جغرافیایی که زندگی می کنید می توانید از سیستم گرمایشی پیشرفته یا مرسوم مانند بخاری و شوفاژ استفاده کنید. در این مقاله سعی داریم شما عزیزان را با انواع سیستم های گرمایش آشنا کنیم و توضیح دهیم که کدام یک برای خانه و کدام برای فضاهای بزرگتر مانند شرکت مناسب هستند.

هیچ خانه ای بدون سیستم گرمایشی مکانی قابل زندگی نخواهد بود. ما در خانه زندگی می کنیم تا از آرامش و رفاه برخوردار باشیم. بهتر است بدانید که در شهرهای کوهستانی ایران و در هنگام زمستان، نصف بخش مصرف انرژی در یک خانه مربوط به تجهیزات گرمایشی است. بهتر است قبل از اینکه خانه ای ساخته شود، سیستم گرمایشی آن تعیین شود زیرا مبحث سیستم گرمایشی در ساختمان سازی بسیار مهم است.

به تعریف ساده، سیستم گرمایشی به تجهیزات و تاسیساتی گفته می شود که برای کنترل درجه حرارت خانه یا محل کار و ایجاد دمای مطلوب قابل فعالیت در آن محیط استفاده می کنند. تجهیزات دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که شامل سرمایش و تهویه هوا می شود. اگر می خواهید یک آموزش ویدیویی درمورد آشنایی با سیستم های تهویه سرمایشی و گرمایشی ببینید، حتماً آموزش زیر از فرادرس را دریافت کنید. برای دانلود و مشاهده سرفصل ها روی لینک زیر کلیک کنید.

انواع سیستم گرمایشی

سیستم های گرمایش به طور کلی به دو دسته سیستم گرمایش مرکزی و سیستم گرمایشی تک واحدی تقسیم می شوند. این دو دسته هرکدام شامل چندین نوع از تجهیزات گرمایشی هستند. در ادامه به معرفی برخی از آن ها می پردازیم.

سیستم گرمایش مرکزی

این سیستم نیازمند وجود موتورخانه در یک ساختمان است. از آنجایی که یک موتورخانه قادر است گرمایش چندین خانه را تامین کند، به همین دلیل این نوع سیستم در آپارتمان ها، دانشگاه ها و ساختمان های بزرگ کاربرد دارد. نحوه کار سیستم گرمایش مرکزی همان طور که از نام آن پیداست بدنی صورت خواهد بود: گرما در این نوع سیستم به صورت مرکزی تولید می شود و توسط سیال به رادیاتورها منتقل می شود.

در هنگام استفاده از موتورخانه نه تنها سیستم گرمایشی تامین می شود، بلکه آب گرم مصرفی خانه نیز از همین طریق به دست می آید. اگر موتورخانه علاوه بر رادیاتور به فن کویل نیز متصل باشد می توان از این سیستم در تابستان به عنوان سیستم سرمایشی استفاده کرد.

در این روش آب سرد ابتدا از یک طرف وارد دیگ موتورخانه می شود و پس از آن که گرم شد توسط پمپ ها به سرتاسر خانه ارسال شده و آب گرم در مناطق مختلف تقسیم خواهد شد. این آب گرم در داخل خانه وارد شوفاژ شده و گرمای آب به محیط خانه منتقل می شود و دمای خانه را تغییر می دهد. سپس همان آب دوباره از طریق لوله ها به موتورخانه باز می گردد و پس از گرم شدن مجدد به رادیاتورها منتقل می شود. این چرخه به همین ترتیب ادامه خواهد داشت.

سیستم گرمایشی مرکزی می تواند به صورت موتورخانه و یا نصب دیگ و تجهیزات در پشت بام مورد استفاده قرار گیرد. این مورد از جمله معایب این نوع سیستم گرمایشی است و همچنین برای استفاده از آن بایستی تعداد زیادی لوله کشی انجام شود که موجب بالا رفتن هزینه ها خواهد شد.

بخاری

اگر هنوز هم از بخاری در خانه استفاده می کنید جای تعجبی ندارد. بخاری سالیان سال است که در خانه های ایرانی استفاده می شود، البته که شکل و کاربرد بخاری در طی سالیان تغییرات زیادی کرده است. برای مثال بخاری های نفتی که در دوران اوایل انقلاب به وفور استفاده میشده است، و اما حالا تنها با وصل کردن بخاری به گاز شهری می توانیم از گرمای مطلوب در خانه استفاده کنیم.

با وجود اینکه سیستم های گرمایشی دیگری در طی سالیان اخیر به وجود آمده اند، اما هنوزم بخاری ها محبوبیت خود را از دست نداده اند و توسط هزاران خانواده استفاده می شوند. بخاری ها انواع مختلفی دارند که در ادامه به توضیح برخی از آن ها می پردازیم:

بخاری هیزمی

این نوع بخاری از قدیمی ترین بخاری ها است. شاید بتوان گفت این بخاری جزو اولین بخاری هایی بوده که در بین خانواده ها رواج پیدا کرده است. برای استفاده از این بخاری بایستی هیزم ها را در داخل بخاری می ریختیم و از سوختن هیزم ها گرما حاصل میشد و هوای اتاق را گرم می کرد. البته این بخاری ها به دلیل داشتن دوده موجب کثیفی و سیاه شدن دیوار و محیط میشده است.

بخاری نفتی

از جمله بخاری های پرکاربرد است که هنوزم در برخی روستاها از آن استفاده می شود. این بخاری دارای یک مخزن است که بایستی در آن نفت ریخته شود، سپس همانند بخاری های گازی می توان آن را روشن کرد و استفاده نمود.

از جمله مزایای آن به ایجاد گرمای بسیار زیاد اشاره کرد و از معایب آن خطرناک بودن بخاری است، به صورتی که نباید جسم یا پارچه به بخاری برخورد کنه در غیر این صورت فوراً آن نقطه از لباس یا جسم که با بخاری برخورد کرده فوراً سوخته و از بین میرود.

بخاری برقی

بخاری هایی که به کمک برق کار می کنند و نیازی به هیزم یا گاز ندارند و از وزن نسبتاً سبکی برخوردار هستند به طوری که جا به جایی بخاری بسیار آسان است. از معایب این بخاری می توان به مصرف بسیار زیاد برق و عدم تولید گرمای کافی در فضاهای بزرگ اشاره کرد.

بخاری گازی

بیشتر بخاری های امروزی از نوع گازی هستند که با گاز شهری کار می کنند و در انواع مختلف و طرح های متفاوت تولید شده اند. از زمانی که سیستم گازکشی مرسوم شد و در خانه ها رواج یافت، این نوع بخاری هم طرفداران بسیاری پیدا کرد. از جمله انواع مختلف بخاری های گازی می توان به زمینی، دیواری و بدون دودکش اشاره کرد.

از بخاری های گازی که امروزه طرفداران زیادی پیدا کرده است می توان به بخاری های طرح شومینه اشاره کرد. این بخاری ها مشابه شومینه طراحی شده اند با این تفاوت که همانند شومینه ها ثابت نیستند و با گاز طبیعی کار می کنند. در این بخاری ها از هیزم های تزئینی استفاده می شود.

شومینه

یکی دیگر از سیستم های گرمایشی که در حین زیبا بودن معایب بسیاری دارد، شومینه است. شومینه ها عملکرد بسیار ساده ای دارند. تنها کافیست که گاز شومینه را باز کنید و یا در شومینه های هیزمی، چوب داخل شومینه بریزید تا بسوزد و فضای خانه را گرم کند. در شومینه چوب یا گاز داخل شومینه می سوزد، سپس دود آن توسط شومینه خارج می شود بدون اینکه در فضای خانه پر شود.

امروزه بیشتر افرادی که از شومینه استفاده می کنند تنها به قصد زیباسازی دکوراسیون خانه آن را استفاده می کنند اما نمی دانند که استفاده از شومینه می تواند خطرناک نیز باشد! دودی توسط دودکش خارج می شود به تنهایی کافی نیست و ممکن است گازهای سمی توسط سوختن هیزم تولید شود و در صورت پر شدن آن گاز به هوای داخل خانه، عواقب آن برگشت ناپذیر خواهد بود.

از مزایای شومینه می توان به زیبایی، طراحی کلاسیک و همچنان استفاده از سیستم گرمایشی در زمانی که برق یا گاز قطع شده است. البته در مقابل این ها شومینه معایب زیادی نیز دارد. برای مثال احتمال آتش سوزی، هدر رفتن گرما و انرژی بسیار توسط دودکش، عدم پخش یکسان گرما در خانه و سیاه شدن دیوار و وسایل در صورتی که شومینه هیزمی باشد. اگر فرزند کوچک در خانه داریم، بایستی مواظب باشیم تا بچه به شومینه نزدیک نشود و یا اسباب بازی به داخل آن پرتاب نکند!

گرمایش از کف

سیستم گرمایشی از کف یکی از مدرن ترین روش های گرمایشی است که از طریق کف خانه، گرما را تامین می کند. در این سیستم در کف لوله گذاری می شود و آب سرد از طریق یک سیستم مانند پکیج، آب گرم کن یا موتورخانه گرم می شود و از طریق این لوله ها به سرتاسر خانه منتقل می شود. این روش گرمایشی موجب صرفه جویی در منابع و مصرف انرژی خواهد شد زیرا هم مصرف انرژی بسیار کمی دارد و هم حجم تاسیسات مورد نیاز برای نصب و راه اندازی آن بسیار کم است.

این نوع از سیستم گرمایشی به دلیل اینکه روی هوا تاثیر نمی گذارد، بنابراین نفس کشیدن را برای ما آسان می کند. همچنین به دلیل اینکه گرمایش از کف همانطور که از نامش پیداست، در کف زمین قرار دارد، بنابراین فضا برای رفت و آمد زیاد است و فضای خانه نیز اشغال نمی شود. از دیگر مزایای این سیستم گرمایشی می توان به انتقال گرما در همه بخش ای خانه به صورت یکواخت اشاره کرد.

این سیستم در حال حاضر به دو صورت برقی و آبی مورد استفاده قرار می گیرد. در نوع آبی همانطور که گفته شد سرتاسر خانه لوله گذاری می شوند و با جریان آب گرم از داخل آن، گرمای ساختمان را تامین می کند، اما در نوع برقی به جای لوله های آب از المنت های برقی استفاده می شود که با استفاده از سوئیچ به برق شهری متصل شده و مدیریت می شود. تنها معایب این سیستم در صورت قطعی برق احساس می شود زیرا این سیستم گرمایشی برای تامین انرژی خود از برق استفاده می کند.

پکیج شوفاژ

پکیج نیز از جمله سیستم های گرمایشی است که استفاده از آن در بسیاری از خانه ها مخصوصاً آپارتمان ها متداول است. در این سیستم گرمایشی همانند لوله های آب در کف زمین لوله گذاری می شوند و تفاوت آن با موتورخانه استفاده از دستگاهی به نام پکیج است که سایزی جمع و جور تر و نسبتاً بزرگتر از آب گرم کن دارد. پکیج ها نیز انواع مختلفی دارند مانند پکیج دیواری و زمینی که از آن ها بسته به موقعیت جغرافیایی و متراژ خانه می توان از استفاده نمود.

از جمله معایبی که پکیج می تواند داشته باشد استفاده از برق است که درصورت قطعی برق سیستم گرمایشی خانه فوراً سرد می شود و تا وصل شدن برق بایستی منتظر ماند، در حالی که این مشکل در استفاده از بخاری و آب گرم کن وجود ندارد زیرا این دو از انرژی گاز استفاده می کنند. اما با این حال موارد مصرف پکیج خانگی بسیار بالاست و تقریباً می توان گفت با بخاری در حال رقابت است! یکی دیگر از معایب پکیج این است که در صورت تغییر در فشار آب کارکرد پکیج مختل می شود و به عبارتی فشار آب بایستی همیشه قوی و ثابت باشد.

سیستم گرمایشی خورشیدی

همانطور که از نامش پیداست این سیستم از انرژی خورشیدی برای تامین انرژی مورد نیاز خود استفاده می کند. برای این کار از صفحات خورشیدی در پشت بام استفاده می کنند تا به وسیله انرژی خورشیدی آب را گرم کنند و از گرمای آب تولید شده سیستم گرمایشی خانه تامین شود. این روش هیچ معایبی ندارد اما در مناطقی مانند شمال ایران می تواند کاربردی نباشد، زیرا این سیستم نیازمند نور خورشید به اندازه کافی است.

دومین عیب آن می تواند روش سخت راه اندازی این سیستم باشد، البته برای این کار چاره ای وجود دارد و می توانید قبل از آن که سیستم انرژی خورشیدی را به صورت واقعی راه اندازی کنید، ابتدا آن را در کامپیوتر طراحی کنید. اگر نمی دانید این کار می تواند به چه صورت انجام شود می توانید آموزش زیر را از فرادرس دریافت کنید و به خوبی یاد بگیرید. برای دانلود روی لینک زیر کلیک کنید.

سخن آخر درمورد سیستم گرمایشی

در این مطلب درمورد انواع سیستم ها و تجهیزات گرمایشی صحبت کردیم و ویژگی های هرکدام را برای شما بیان کردیم. اگر هنوز نمی دانید کدام سیستم گرمایشی برای خانه یا محل کار شما مناسب است می توانید با کمی دقت مطلب را مجدداً مطالعه کنید، مطمئناً می توانید تصمیم خود را بگیرید. امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.